Diyabetik Ayak Bakımı
Diyabetli kiÅŸiler için ayak bakımı dikkat edilmesi gereken en önemli konular arasında yer alır. Çünkü vücut ağırlığını taşıyan ve büyük baskı altında kalan ayaklar, yaralanmalara en açık organdır.
​
Ayak sorunlarının çoÄŸu, uygun olmayan ya da yetersiz ayak bakımı ve ayakkabı sorunları ile ortaya çıkar. Tırnakların yanlış kesilmesi, tırnak batması, nasırlar, kesik, ayakkabı vurması, yanık, parmak aralarında ve tırnaklardaki mantarlar en sık rastlanan ayak yarası sebepleri arasında yer alır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tedavisiz ve kontrolsüz diyabette bacak ve ayaklardaki sinirlerin iÅŸlevleri bozularak, aÄŸrı, sıcaklık ve dokunma hissinde azalma oluÅŸabilir. Bunun sonucunda yaralanmalar fark edilmez; yara fark edildiÄŸinde enfekte olabilir ve tedavisi çok zorlaÅŸmış olur.
Ayrıca ayaklara batabilen çivi, iÄŸne gibi yabancı cisimlerin aÄŸrısının hissedilmemesi de iltihaplara zemin hazırlar.
Çoraplardaki kıvrımlar, ayakkabı yaralanmaları, ayakkabı içinde kalmış küçük kum ve benzeri maddeler, ayaklarda tahriÅŸ ve küçük yaralanmalara neden olabilir.
Ancak his kaybından dolayı aÄŸrı fark edilmediÄŸi için de yara ilerler. Ayaklarının üÅŸüdüÄŸünden yakınan ve ısınmak için ayaklarını soba ve kalorifere yaklaÅŸtıran diyabetlilerde yanık da ortaya çıkabilir. Tırnak batmaları aÄŸrı vermediÄŸi için, hasta enfeksiyon oluÅŸup ayak ÅŸiÅŸtiÄŸinde durumun farkına varır.
​
AÅŸağıdaki durumlardan bir ya da bir kaçı ile karşılaÅŸan diyabetli kiÅŸilerin ayaklarının tehlike altında olduÄŸunu bilerek hızlıca tedaviye baÅŸlamaları gerekir.
-
Ayak kuruluÄŸu,
-
Parmak aralarında mantar,
-
Ayaklarda kabarcık ve su toplamaları,
-
Nasır,
-
Ayaklarda üÅŸüme, duyu ve dokunmada hissizlik,
-
Sigara içenlerde tırnaklarda kalınlaÅŸma, ÅŸekil deÄŸiÅŸimi veya içe kıvrılma,
Diyabetli KiÅŸilerin Ayak Bakımı Ä°çin Yapması Gerekenler;
-
Ayaklar her gün ılık suyla yıkanmalı; yumuÅŸak bir havlu ile parmak araları dahil özenle kurutulmalı,
-
Ayaklar, diyabetik ayak kremleri ile nemlendirilmeli,
-
Çıplak ayakla evde ve dışarıda kesinlikle dolaşılmamalı, kullanılan ayakkabı ve terlikler çok bol ya da çok dar olmamalı,
-
Ayaklar, bir ayna yardımıyla olası kesik, yara, mantar ve kabarcıklar oluşma ihtimaline karşı kontrol edilmeli,
-
Nasırlar ve ölü dokular kesilmemeli, asit içeren nasır bantları kesinlikle kullanılmamalı; nasır bakımı uzman kiÅŸilerce yapılmalı,
-
Ayaklar, üÅŸüdüÄŸünde herhangi bir ısıtıcıya ya da sıcak cisme yaslayıp ısıtılmamalı; bunun yerine yün çorap giyilmeli,
-
Ayak tırnakları, düz, köÅŸeleri yuvarlak ÅŸekilde kesilmeli,
-
Ayakkabıların içi giyilmeden önce dikkatlice kontrol edilmeli,
-
Ayakkabı çorapsız olarak giyilmemeli,
-
Çoraplar, pamuklu ya da yünlü olmalı; sıkı olmayan yumuÅŸak dokulu olanlar tercih edilmeli,
-
Ayakkabılar, rahat, yumuşak, deri tabanları kalın ve dikişsiz olmalı,
-
Bayanların yazlık ayakkabıları önlerden kapalı olmalı, parmak arası sandaletler kullanılmamalı,
-
Görme engeli olan diyabetlilerin yakınları da ayak bakımı konusunda bilinçlendirilmeli,
Diyabetik Ayak Rahatsızlığı Olan KiÅŸiler Ayakkabı ve Çorap Seçerken Nelere Dikkat Etmelidir?
​
Pamuklu, dikiÅŸleri olmayan, lastiksiz çorap tercih etmeliler. Çoraplar açık renk olmalı, vurma, yaralanma sonucu kanama olması halinde hemen fark edilebilmeli.
Ayağı sıkmayan, ayağın ÅŸeklinde uygun, yeterince esnek ayakkabılar tercih edilmelidir. Bayanların yazlık ayakkabıları önlerden kapalı olmalı, parmak arası sandaletler kullanılmamalı
,
Diyabetik Ayakta Yara Tedavisi / Pansumanı Nasıl Olmalıdır?
​
Diyabetik yara tedavisi /pansumanı diyabet doktorunun yönlendirmesine göre diyabet hemÅŸiresi tarafından yapılmalıdır.